Utworzenie luksemburskiego funduszu inwestycyjnego o charakterze alternatywnym (RAIF)

 

Ramy prawne: Zastrzeżony fundusz inwestycji alternatywnych (“Fonds d’Investissement Alternatif réservé” w języku francuskim)

W następstwie rozporządzenia Unii Europejskiej (UE) 2011/61/UE1, kilka lat temu europejski sektor funduszy inwestycyjnych doczekał się nowego, krytycznego zestawu przepisów mających zastosowanie do zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (ZAFI).

Te nowe ramy regulacyjne mają na celu regulację ZAFI, ale pośrednio wpływają również na alternatywne fundusze inwestycyjne (AFI), nakładając na nie obowiązki.

W związku z tym AFI podlegające regulacji w Luksemburgu podlegają dwóm warstwom nadzoru ze strony organów nadzorczych i regulacyjnych:

• Pierwszy poziom jest bezpośrednio nadzorowany przez luksemburski organ nadzoru sektora finansowego (Commission de Surveillance du Secteur Financier, lub CSSF), który nadzoruje między innymi fundusze inwestycyjne regulowane przez Luksemburg.
• Drugi poziom: za pośrednictwem organów regulacyjnych ZAFI mających zastosowanie.

Utworzenie zastrzeżonego funduszu inwestycji alternatywnych (RAIF) wynikało ze spostrzeżenia, że podwójna warstwa zezwoleń i nadzoru zapewnia bardziej doskonałą ochronę inwestorów, która może nie być konieczna dla doświadczonych inwestorów poszukujących szybkości, redukcji kosztów i elastyczności przy wyborze platformy inwestycyjnej.

Aby dostosować się do takiego inicjatora, parlament Luksemburga uchwalił 23 lipca 2016 r. przepisy dotyczące zastrzeżonych alternatywnych funduszy inwestycyjnych (ustawa RAIF), ustanawiając nowy pojazd, który zaspokaja potrzeby szczególnego rodzaju inwestora bez nadzoru CSSF.

RAIF nie podlega monitorowaniu CSSF per se i nie potrzebuje jego zgody, która jest podstawą systemu.

 

URUCHOMIENIE ZASTRZEŻONEGO ALTERNATYWNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO

● Rejestracja i zakładanie działalności

Zgodnie z ustawą o RAIF utworzenie RAIF jest potwierdzane aktem notarialnym w terminie 5 (pięciu) dni roboczych od dnia utworzenia. Te ostatnie muszą następnie zostać wpisane do luksemburskiego rejestru handlowego i spółek (Registre de Commerce et des Sociétés, RCS lub Luxembourg Business Register – LBR-) w celu opublikowania ich w luksemburskiej centralnej elektronicznej platformie publikacji urzędowych (Recueil Électronique des Sociétés et Associations, RESA).

RAIF musi również zostać zarejestrowany na liście prowadzonej przez luksemburski RCS w ciągu 20 (dwudziestu) dni od sporządzenia aktu notarialnego. Rozporządzenie Wielkiego Księcia z dnia¹ sierpnia 2016 r. zmieniające rozporządzenie Wielkiego Księcia z dnia 23 stycznia 2003 r. wykonujące rozporządzenie z dnia¹⁹ grudnia 2002 r. w sprawie RCS oraz rachunkowości i rocznych sprawozdań finansowych przedsiębiorstw, z późniejszymi zmianami, zawiera dalsze informacje dotyczące informacji, które należy ujawnić w LBR.

 

Interesariusze Rezerwowego Funduszu Inwestycji Alternatywnych (RAIF)

● Rodzaje form prawnych

RAIF może być utworzony jako fundusz wspólny (fonds commun de placement – FCP) lub jako spółka inwestycyjna o zmiennym kapitale zakładowym (société d’investissement à capital variable – SICAV). Ustawa o RAIF umożliwia również inicjatorowi RAIF wybór spółki inwestycyjnej o stałym kapitale zakładowym (société d’investissement à capital fixe – SICAF).

Najczęściej stosowane formy prawne w Luksemburgu (tj. FCP i SICAV).

⦁ FCP

FCP to struktura umowna bez osobowości prawnej, którą musi obsługiwać firma zarządzająca.

Inwestorzy w FCP nabywają jednostki, które reprezentują kawałek FCP. Ich zobowiązanie jest ograniczone do kwoty, za którą zapłacili.

Zasady zarządzania stanowią dokument założycielski FCP. Regulują one związek pomiędzy firmą zarządzającą a inwestorami oraz prawa i obowiązki tych ostatnich.

Ze względu na brak osobowości prawnej FCP, wszystkie decyzje dotyczące jego działalności podejmuje w jego imieniu spółka zarządzająca.

W odpowiedzi na pytania dotyczące tego, czy luksemburskie firmy zarządzające mogą zarządzać RAIF, w przepisach luksemburskich z 16 lipca 2019 r. stwierdzono, że RAIF utworzony jako FCP może być zarządzany przez luksemburskie firmy zarządzające posiadające zezwolenie na podstawie rozdziałów 15, 16 lub 18 ustawy UCI.

Przepisy pierwotne umożliwiły również przekształcenie RAIF w formie FCP w RAIF w formie SICAV.

W przeciwieństwie do SICAV, inwestorzy w FCP nie mają prawa głosu, chyba że pozwalają na to przepisy dotyczące zarządzania.

⦁ SICAV

SICAV jest spółką posiadającą własną tożsamość prawną z punktu widzenia korporacyjnego.

RAIF-SICAV może być utworzony jako spółka akcyjna (société anonyme), spółka kapitałowa (société en commandite par actions), wspólna spółka komandytowa (société en commandite simple), specjalna spółka komandytowa (société en commandite spéciale), prywatna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (société à responsabilité limitée) lub spółka spółdzielcza (société cooperative).

RAIF-SICAV podlega również przepisom ustawy z dnia 10 sierpnia 1915 r. o spółkach handlowych z późniejszymi zmianami (Ustawa z 1915 r.), z zastrzeżeniem odstępstw przewidzianych w Ustawie o RAIF. Zgodnie z uzasadnieniem ustawy o RAIF, ma ona kilka przepisów odbiegających od ustawy z 1915 r., zapewniających swobodę wymaganą dla RAIF i obsługujących specyfikę SICAV.

Cechą odróżniającą RAIF założony jako SICAV od SICAF jest zmienność jego kapitału zakładowego, który jest zawsze równy wartości aktywów netto spółki. W rezultacie, bez jakichkolwiek działań korporacyjnych i konieczności zadeklarowania przez SICAV zmiany kapitału zakładowego w jakimkolwiek formalnym ogłoszeniu prawnym i publikacji, kapitał zakładowy ulega automatycznej fluktuacji w oparciu o liczbę dokonanych subskrypcji i umorzeń.

⦁ Subfundusze

Ustawa o RAIF pozwala na włączenie do RAIF różnych subfunduszy. Utworzenie subfunduszu może być opłacalne i zwiększać ogólną elastyczność RAIF.

Każdy subfundusz odpowiada unikalnej części aktywów i pasywów RAIF. W związku z tym, o ile dokumenty założycielskie RAIF nie wskazują inaczej, prawa i obowiązki inwestorów i wierzycieli związane z danym subfunduszem są ograniczone do aktywów tego subfunduszu.

⦁ Inwestycje krzyżowe

Ustawa o RAIF dopuszcza inwestycje krzyżowe w RAIF, co oznacza, że subfundusz może inwestować w inny subfundusz tego samego RAIF na określonych warunkach.

W tym względzie należy podkreślić, że ustawa o RAIF nie zakazuje wielokrotnego pobierania opłat za zarządzanie lub umów master-feeder w ramach tego samego RAIF.

Ta możliwość inwestowania krzyżowego i związane z nią wymogi nie muszą być określone w statucie RAIF, a jedynie w jego dokumencie emisyjnym.

⦁ Klasy

W ramach RAIF lub któregokolwiek z jego subfunduszy możliwe jest skonstruowanie kilku klas jednostek uczestnictwa lub udziałów. Takie klasy mogą mieć różne cechy, w szczególności opłaty, walutę i strategię dystrybucji.

 

Parasol i subfundusze

Niezależnie od wybranej struktury prawnej, RAIF może mieć strukturę parasolową z jednym lub kilkoma przedziałami, z których każdy ma swój portfel aktywów i zobowiązań. Jest to pierwszy przypadek struktury funduszu nieregulowanego w ramach ustawodawstwa luksemburskiego, ponieważ wcześniej tylko fundusze regulowane przez Luksemburg, takie jak SIF, SICAR lub UCI części II, mogły być zakładane z kilkoma subfunduszami. Specyfikacje subfunduszy w dokumencie emisyjnym RAIF powinny określać politykę i warunki operacyjne każdego subfunduszu (zasady emisji/umarzania papierów wartościowych/odsetek, zasady dystrybucji, struktura opłat, uprawnieni inwestorzy itp.)

Likwidacja jednego subfunduszu nie powoduje zamknięcia struktury parasolowej jako całości (chyba że nie pozostanie żaden inny aktywny subfundusz). Prawa wierzycieli do danej grupy będą ograniczone do aktywów tej grupy, chyba że cały statut RAIF stanowi inaczej. W pewnych okolicznościach dozwolone będą również inwestycje krzyżowe pomiędzy subfunduszami.

Formalności związane z rejestracją luksemburskiego RAIF

Procesy zakładania RAIF są zminimalizowane, choć wymagany będzie notariusz.

Statut RAIF zarejestrowanego jako SICAV/F w formie S.A., S.à r.l. lub aktu notarialnego musi zatwierdzać S.C.A. We wszystkich innych przypadkach, takich jak gdy RAIF jest założony jako FCP, SCS lub SCSp, dokument notarialny potwierdzający, że podmiot został utworzony zgodnie z prawem, musi zostać sporządzony w ciągu pięciu dni roboczych od założenia RAIF.

Utworzenie RAIF musi być zarejestrowane w luksemburskim Rejestrze Handlu i Korporacji (RCS), aby mogło zostać opublikowane w RESA (Recueil Electronique des Sociétés et Organisations), oficjalnej elektronicznej platformie centralnej publikacji spółek i stowarzyszeń. Nazwa zewnętrznego ZAFI wybranego do prowadzenia RAIF zostanie umieszczona w publikacji. W ciągu dwudziestu dni roboczych od podpisania aktu notarialnego RAIF zostanie również wpisany na oficjalną listę RAIF prowadzoną przez LBR (RCS).

● Inwestorzy

Ustawa o RAIF wymaga, aby akcje, jednostki uczestnictwa lub udziały w RAIF były zachowane dla dobrze poinformowanych inwestorów (investisseurs avertis).

Termin “dobrze poinformowany inwestor” odnosi się do następujących kategorii:

• inwestor instytucjonalny;
• każdy doświadczony inwestor; lub
• każdy inny inwestor, który wskazał na piśmie, że jest dobrze poinformowanym inwestorem oraz:
• który dokonuje inwestycji w RAIF w wysokości co najmniej 125 000 EUR; lub
• który został poddany ocenie przez odpowiednią instytucję kredytową, firmę inwestycyjną, przedsiębiorstwo zarządzające lub zatwierdzonego ZAFI, weryfikującej jego umiejętności, doświadczenie i wiedzę w zakresie prawidłowej analizy inwestycji w RAIF.

Warunki te nie mają zastosowania do osób zarządzających lub innych osób, które administrują RAIF.

Należy podkreślić, że koncepcja dobrze poinformowanych inwestorów, która jest charakterystyczna dla Luksemburga, nie wyklucza możliwości posiadania osób fizycznych jako inwestorów w RAIF w rozumieniu odpowiednich przepisów europejskich. W związku z tym, w obecności inwestorów detalicznych, mogą mieć zastosowanie przepisy europejskiego rozporządzenia PRIIPs.

RAIF musi posiadać odpowiednie zasoby, aby zagwarantować, że spełnia standardy kwalifikowalności dotyczące wyżej wymienionego inwestora.

● Inwestycje finansowe

Aktywa RAIF mogą odzwierciedlać ustępstwo ustawodawcy w zakresie swobody dla RAIF.

O ile jedynym celem RAIF nie jest zbiorowe inwestowanie w kapitał podwyższonego ryzyka (jak wspomniano dalej), może on inwestować w dowolną formę aktywów w celu rozproszenia ryzyka inwestycyjnego. Ustawodawca wskazuje, że RAIF i jego przedstawiciele mogą kierować się zasadą rozłożenia ryzyka zawartą w okólniku CSSF 07/309, co ma znaczenie dla SIF, gdyż w ustawie o RAIF nie znajdziemy informacji dotyczących pojęcia rozłożenia ryzyka. Koncepcja ta stanowi, że ŚFI nie może inwestować więcej niż 30% swoich aktywów lub zobowiązań w papiery wartościowe tego samego rodzaju emitowane przez emitenta.

Organ zarządzający zapewni przestrzeganie przepisów dotyczących rozłożenia ryzyka.

⦁ AIFM

Wewnętrzne a zewnętrzne

Ustawa o ZAFI pozwala, aby AFI miały wewnętrznego lub zewnętrznego ZAFI, natomiast ustawa o RAIF stanowi, że RAIF jest AFI, który musi być zarządzany zewnętrznie wyłącznie przez zatwierdzonego ZAFI.

ZAFI będący stroną trzecią

ZAFI będący osobą trzecią jest usługodawcą posiadającym zezwolenie na prowadzenie działalności jako ZAFI i świadczy usługi w tym charakterze. Możliwość wyboru ZAFI będącego podmiotem trzecim eliminuje potrzebę tworzenia własnego ZAFI, co pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze.

ZAFI może być wyznaczony przez RAIF lub w imieniu RAIF. ZAFI musi co najmniej odpowiadać za zarządzanie portfelem aktywów i zarządzanie ryzykiem RAIF.

W chwili obecnej ZAFI może mieć siedzibę w Luksemburgu lub innym państwie członkowskim Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).

Gdy tzw. paszport dyrektywy w sprawie ZAFI stanie się dostępny dla niektórych ZAFI z krajów trzecich, tj. tych, których siedziba znajduje się poza EOG, będą oni mogli prowadzić działalność jako ZAFI w RAIF.

Komisja Europejska aktywnie pracuje nad rozszerzeniem paszportu AIFMD na ZAFI z innych krajów.

⦁ Administracja centralna

Ustawa o RAIF stanowi, że centralna administracja ma siedzibę w Luksemburgu. Oznacza to, że niektóre operacje muszą być podejmowane w Luksemburgu, w tym obliczanie wartości aktywów netto oraz emisja i umorzenie papierów wartościowych.

Nie wyklucza to jednak możliwości powierzenia przez RAIF tych zadań administracyjnych i księgowych osobie trzeciej z siedzibą w Luksemburgu.

W przypadku, gdy niektóre obowiązki zostaną przekazane poza Luksemburg, ostateczna decyzja musi zostać podjęta w Luksemburgu (np. obliczenie wartości aktywów netto RAIF może zostać przeprowadzone poza Europejskim Obszarem Gospodarczym ( EOG ), ale będzie musiało zostać zatwierdzone przez centralnego agenta administracyjnego znajdującego się w Luksemburgu). Każda delegacja musi być oceniona indywidualnie i zatwierdzona w CSSF.

Ponadto należy zauważyć, że RAIF może korzystać ze wsparcia w zakresie zarządzania aktywami ze strony doradców inwestycyjnych mających siedzibę w innych krajach.

⦁ Depozytariusz

Depozytariuszowi należy powierzyć monitorowanie środków pieniężnych, zabezpieczanie aktywów oraz nadzór nad RAIF zgodnie z warunkami określonymi w ustawie o ZAFI.

Taki depozytariusz musi mieć siedzibę statutową w Luksemburgu; lub depozytariusz musi utworzyć oddział w Luksemburgu, w przypadku gdy jego siedziba statutowa znajduje się w UE.

Musi być instytucją kredytową lub przedsiębiorstwem inwestycyjnym w rozumieniu luksemburskich przepisów dotyczących sektora finansowego z dnia 5 kwietnia 1993 r. z późniejszymi zmianami. Jeżeli przedsiębiorstwo inwestycyjne spełnia standardy określone w ustawie o ZAFI, może ono również pełnić funkcję depozytariusza.

Ponadto ustawa o RAIF upoważnia profesjonalnych depozytariuszy aktywów innych niż instrumenty finansowe (określonych w ustawie o ZAFI) do pełnienia funkcji depozytariuszy RAIF.

Będzie to dopuszczalne tylko w przypadku RIF, który nie ma praw do wykupu przez 5 (pięć) lat od pierwszych inwestycji i który albo:

• nie inwestuje często w aktywa, które muszą być utrzymywane w depozycie zgodnie z ustawą o ZAFI; lub
• Generalnie inwestuje w emitentów lub firmy nienotowane na giełdzie w celu uzyskania kontroli nad takimi podmiotami zgodnie z ustawą o ZAFI.

Ustawa o ZAFI określa dodatkowe cele i obowiązki depozytariusza RAIF.

⦁ Audytor

Ustawa o RAIF wymaga, aby niezależny audytor (réviseur d’entreprises agré, Audytor) oceniał roczne sprawozdania finansowe RAIF.

Audytor musi wykazać się wystarczającym doświadczeniem zawodowym, aby pełnić tę rolę, wykazując, że w przeszłości przeprowadzał podobne zadania audytowe dla UCI, SIF lub SICAR.

RAIF powołuje i wynagradza Audytora.

Marketing i paszport

RAIF korzysta z tzw. paszportu dyrektywy AIFMD, jeżeli zarządza nim uprawniony ZAFI z UE lub ZAFI z państwa trzeciego uprawniony na podstawie rozdziału II dyrektywy UE 2011/61/UE, z zastrzeżeniem stosowania art. 66 ust. 3 dyrektywy UE 2011/61/UE, w przypadku gdy zarządzanie RAIF jest wykonywane przez ZAFI mającego siedzibę w państwie trzecim.

Po zwykłym zawiadomieniu właściwego organu regulacyjnego RAIF może oferować swoje jednostki uczestnictwa, udziały lub udziały w spółkach na zasadzie transgranicznej inwestorom branżowym (zgodnie z definicją dyrektywy w sprawie ZAFI) w całej UE. Dzięki temu łatwo jest wprowadzać je na rynek w UE.

Struktura podatkowa

⦁ reżim ogólny

W Luksemburgu, w przeciwieństwie do Wyspecjalizowanych Funduszy Inwestycyjnych (SIF), RAIF nie podlega podatkowi dochodowemu ani majątkowemu (impôt sur la fortune). RAIF nie będzie opodatkowany, jeśli uzyska dochód lub osiągnie zyski kapitałowe.

Z kolei RAIF podlega rocznemu podatkowi od subskrypcji (taxe d’abonnement) w wysokości 0,01%, którego podstawą jest suma aktywów netto RAIF wyceniona na koniec każdego kwartału.

Ustawa o RAIF zawiera kilka wyłączeń z podatku od rocznego abonamentu (taxe d’abonnement).

⦁ Opcja dla systemu SICAR

Przedstawiony powyżej schemat podatkowy nie ma zastosowania do RAIF, który w swoich dokumentach założycielskich stwierdza:

• że jego jedynym celem jest inwestowanie środków pieniężnych w kapitał podwyższonego ryzyka; oraz
• że podlega szczególnym przepisom podatkowym ustawy o RAIF, regulującym ten inny reżim podatkowy.

W tym przypadku RAIF będzie podlegał temu samemu systemowi podatkowemu co SICAR i nie będzie musiał stosować koncepcji rozłożenia ryzyka.

Ponadto audytor RAIF powinien przedstawić roczne sprawozdanie stwierdzające, że RAIF przestrzegał polityki inwestowania kapitału podwyższonego ryzyka w poprzednim roku podatkowym. Raport ten należy przesłać do bezpośredniego Urzędu Skarbowego.

Każdy RAIF podlegający temu systemowi podatkowemu podlega opodatkowaniu podatkiem od osób prawnych i komunalnym podatkiem od działalności gospodarczej według łącznej średniej stawki 24,94 procent (rok finansowy 2019).

Natomiast dochód uzyskany z papierów wartościowych w kapitale ryzyka należących do RAIF jest wolny od luksemburskiego podatku dochodowego. Podobnie, wszelkie dochody ze sprzedaży, darowizny lub likwidacji takich papierów wartościowych są w całości odliczane.

Zalety

● O SIF i SICAR

Cechy RAIF są podobne do cech SIF i SICAR, ale CSSF nie sprawuje nad nim nadzoru. Ten brak nadzoru oznacza:

• Ponieważ na poziomie ZAFI istnieje tylko jedna warstwa nadzoru, na poziomie RAIF istnieje mniej ograniczeń regulacyjnych.
• skrócenie czasu wprowadzania na rynek i zmniejszenie kosztów uruchomienia, nie tylko w momencie uruchamiania kolejnych subfunduszy; oraz
• Zmiany w dokumencie RAIF nie muszą być wcześniej zatwierdzane przez CSSF.

● O alternatywnym funduszu inwestycyjnym (AFI) z ZAFI

Zgodnie z ustawą o RAIF, RAIF może być utworzony z wieloma przedziałami, z których każdy odpowiada innej części aktywów i pasywów RAIF. Nieuregulowany AFI nie może jednak mieć struktury złożonej z wielu przedziałów.

Kolejną zaletą RAIF jest atrakcyjny, neutralny system podatkowy. W istocie, jego struktura podatkowa jest mniej kosztowna niż ta, która ma zastosowanie do nieregulowanego funduszu inwestycyjnego.

Dlaczego Luksemburg

Luksemburg to gościnna jurysdykcja dla firm, która zwraca szczególną uwagę na wymagania branży finansowej, aby pozostać jednym z czołowych centrów finansowych w Unii Europejskiej i drugą co do wielkości lokalizacją funduszy inwestycyjnych na świecie.

W związku z tym Luksemburg stworzył tę wysoce elastyczną i dostosowaną do czasu platformę inwestycyjną, aby sprostać wymaganiom inicjatorów i uzupełnić szeroki wachlarz opcji luksemburskich w tej dziedzinie.

Będziemy nadal dostępni, jeśli chodzi o wszelkie informacje, których możecie Państwo potrzebować w tym zakresie i towarzyszyć Wam w Waszych przedsięwzięciach biznesowych.

Aby skonfigurować swój alternatywny fundusz inwestycyjny zarejestrowany w Luksemburgu, skontaktuj się teraz z ekspertem Damalion.